Ғарблик мутахассислар «шерентинг» – «алмашиш», яъни ота-оналар ўз фарзандларининг расмларини интернетда тинимсиз баҳам кўриш амалиётини хавфли, деб топдилар.

Америкалик мутахассис Кара Алаимо ўз тадқиқоти доирасида америкалик ўсмирлар билан мулоқот қилди. Ўсмирлардан бири ўз бошидан кечирганлари ҳақида гапираркан, синфдошлари ўсмирнинг ота-онаси ижтимоий тармоқларда жойлаштирган фотосуратларнинг устидан кулганини айтади. Экспертнинг фикрича, ХХI асрда энг кўп безорилик смартфонлар ёрдамида содир бўлади. Шу билан бирга, ўсмирлар баъзан тенгдошини гуруҳ чатига қўшиб, шахсни тўғридан-тўғри камситиш учун суратдан фойдаланишади, дея қайд этади Алаимо.

Фарзандларингизнинг фотосуратларини ижтимоий тармоқларга жойлаштиришнинг яна бир хавфи шундаки, контекстдан ташқари фотосуратлар болаларга қарши ишлатилиши мумкин. Мисол учун, вояга етган фарзандингиз келажакда сиёсатга киришганда кулгили суратлар пайдо бўлиши мумкин.

Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, қизлар ижтимоий тармоқлардаги контентга заифдир, чунки жамият аёлларни «жамият стандартларига» мос келмагани учун қаттиқ танқид қилади.

Кара Алаимонинг таъкидлашича, фарзандингиз билан оилавий ҳаётингизни ижтимоий тармоқларда жойлаштиришнинг энг хавотирли жиҳати жиноятчилар эътиборини жалб қилиш хавфи ҳисобланади.

Болаларнинг суратлари ота-оналарнинг аккаунтларидан ўғирланиши ва педофиллар учун сайтларга жойлаштирилиши мумкин, деб ёзади ғарблик эксперт.

Шу билан бирга, ота-оналар эълон қилган маълумотлар – масалан, мактаб номи ёки автобус бекатининг фотосуратлари – ҳужумчиларга болани ҳақиқий ҳаётда кузатишга ёрдам беради.

Қолаверса, агар бола ёшлигиданоқ бошқаларнинг эътиборини жалб қилиш учун доимий равишда суратга тушса, келажакда у доимо ўз эҳтиёжлари ва истакларига эътибор беришдан кўра, ташқи розиликни излашга муҳтож бўлиши мумкин.

Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, ташқи тан олиниши ташвиш ва руҳий тушкунлик билан боғлиқ. Яъни боланинг суратини бошқалар билан «бўлишиш» болада салбий фикрни шакллантириши мумкин, гўё ташқи кўриниш энг муҳими.

Қандай қилиб болалар фотосуратларини хавфсиз баҳам кўриш мумкин

Албатта, ҳамма алмашиш ҳам зарарли эмас.

«Масалан, мен баъзан шахсий аккаунтларда фарзандларимнинг суратларини баҳам кўраман ва буни фойдали деб топаман. Фарзандларим бутун дунё бўйлаб бизнинг ҳаётимиз билан қизиқадиган ва бизни улғайишимизни кузатадиган кенгайтирилган оила ва дўстлар тармоғига эга», – деб ёзади Кара Алаимо.

Ота-оналар барибир фотосуратларни шахсий аккаунтларига жойлаштиришни ўйлаб кўришлари керак, у ерда улар дўстларини тасдиқлашлари ёки сўровларини бажаришлари керак – ва буни фақат ҳақиқий ҳаётда таниш бўлган одамлар учун қилишлари керак.

Шуни эсда тутиш керакки, ҳатто шахсий аккаунтлар ҳам тўлиқ хавфсизликни кафолатламайди, чунки жиноятчилар аккаунтни бузиши мумкин.