Муҳаббат

У суюклисининг бир лаҳзалик қувончи учун ўзини қандайдир телбаларча, аммо билиб-кўриб туриб, бундан сира афсусланмасдан, оғринмасдан, ҳаттоки буюк мамнуният билан, илоҳий бахт оғушида қурбон қилди: аввал борини қўшқўллаб сочди, етмай қолганида қарз-ҳавола кўтарди, ўзини битиб кетган боён кўрсатди, аёлни фақат шундай ҳаётга муносиб деб билди...

Бор-будидан айрилганидан сўнг эса ўзи биринчи бўлиб кетди. Шундай, камзулини елкасига ташлади-ю, уйдан чиқди-кетди...

Азоб

Истиҳола ёмон нарса бўларкан...

– Ундан кейин... менга унга айтдимки...

Ердан кўз узолмай, гапларингни жимгина тинглаб ўтирибман-у, сенга ҳам, ўзимга ҳам ачиниб кетяпман. Эҳ, дўстим, сени тоза қийнаб қўйдим-ку. Агар ёлғон тўқишга бу қадар нўноқлигингни билганимда эди, алдашни бошлаган заҳотинг: «Бас қилақол...» дердим ва шу билан ўзимни ҳам, сени ҳам бу азобли хижолатпазликдан қутқарган бўлардим.

Ўтинч

Ўзини осган одам шундай васият қолдирганди:

«Ўлаётган банданинг охирги илтимоси бажо бўларкан. Шундай экан, ўтинаман, ёлвораман, илтижо қиламан: менинг ўрнимга коллежни битирган қизимни ишга олинглар...».

Ибрат

Тоғам жуда пишиқ-пухта, тежамкор, уддабурон одам. Талабалик йилларим у киши билан бир хонада уч ой ижарада туриб ҳеч нарсага зориқмадим, доим қорним тўқ, устим бут бўлди. Тўртинчи ой бошида эса китоб дўконини айлана туриб, негадир тоғамнинг тилида сўзлаб юбордим:

– Ўзи юпқагина китоб экан-у, нархини қаранг...

Разолат

Эри бошқа жувонга илакишиб кетиб қолгач, бу аёл қайнона-қайнотаси, қайноға-қайинопалари билан бир ҳовлида яшайверди, ичидан ўтганини билдирмасдан, уларга астойдил хизмат қилаверди.

Кунларнинг бирида худди келишиб олишгандай уйдагиларнинг ҳаммаси қайгадир жўнаб қолишди, фақат эрталаб мамнун қиёфада кириб келишди. Ахийри тасодифан, гап-сўзларидан уйдагилар эрининг янги хотинидан фарзанд кўргани шарафига ўтказган тўйга боришгани, роса ўйинга тушишганини билиб қолгач, жизғанаги чиқиб кетган аёл беихтиёр ёзғирди:

– Мен уларнинг калиши устидан ҳатлаб ўтмабман! Улар бўлса бемалол менинг устимдан ҳатлаб ўтиб, кундошимнинг тўйига боришибди. Кеча улар у ерда рақс тушишган, бугун бўлса бу ерда. Қани имон?

Онг

Компьютер... ақлли, ўта ақлли: бугун уни тўрт маротаба ўзи билан ўзини шахмат ўйнашга мажбур этдим. Натижа ҳар гал дуранг бўлаверди. Менга қарши ўйнаётганида эса, дуранг таклиф қилгандим, кўнмади, айёр...

Баҳо

Танқидчи:

– Асарингиз лотин тилида ёзилганми дейман?

Муаллиф ҳаяжонланиб кетди:

– Нега... нега бундай деяпсиз?

– Ўлик тил экан...

Ёлғон

Одатимизга кўра, чақалоқни кўтариб олган маҳал оғир дейилмайди.

Меҳмонимиз, мункиллаб қолган Тошбой ота бешикдаги гўдакни қўлига олди-ю, баайни оғир харсангтош кўтаргандай энкайиб қолди. Сўнг машаққат билан қаддини ростлаб, оғир нафас оларкан:

– Умрини берсин, енгилгина экан, – деди.

Қария одатни бузмаслик учунгина ёлғон гапирди. Ва нақадар ёқимли эди бу ёлғон...

Қайдасан, ҳақиқат?

Олим танишимиз билан мутлақ ҳақиқатлар хусусида гурунглашиб қолдик. Мен:

– Улар мавжуд. Ҳеч бўлмаса математик қонуниятларда, – дедим.

Олим бу фикрга қизғин эътироз билдирди:

– Бўлмаган гап. Ҳар қандай гипотезада нисбийлик мавжуд. Мисол учун, «Параллел чизиқлар кесишади, фақат чексизликда», дейишади. Қаранг, ҳатто шу математик қонуниятда ҳам ноаёнлик, мубҳамлик бор: агар қачондир кесишар экан, буларнинг нимаси параллел? Бунинг устига, аслини олганда қайда у чексизлик?.. Қачон келади у?.. Қачон етамиз унга?.. Агар, биз яқинлашган сайин чексизлик узоқлашавераркан, қачонлардир уни қувиб етишга ишонч бўлиши мумкинми?..

Абдуқаюм Йўлдошев