Замонавий бизнесда компаниялар кўплаб муаммоларга дуч келишмоқда - маҳсулотнинг мукаммал сифатини таъминлашдан тортиб, меъёрий талабларга қатъий риоя қилишгача. Бундай вазиятда рақамли маркировка кодларининг агрегацияси ишлаб чиқариш жараёнларини тартибга солиш, уларнинг самарадорлигини сезиларли даражада ошириш ва ҳатто айланмани кўпайтириш имконини берувчи воситага айланади.

Рақамли маркировка нима учун керак?

Маҳсулотларни рақамли маркировкалаш - бу махсус тизим бўлиб, унинг доирасида ҳар бир товар қадоғига ноёб Data Matrix коди берилади, бу маҳсулотнинг ҳаётий циклининг барча босқичларида - ишлаб чиқаришдан муомаладан чиқаришгача бўлган ҳаракатини кузатиш имконини беради. Сув ва алкоголсиз ичимликларни ишлаб чиқарувчилар ва импорт қилувчилар учун рақамли маркировка бир қатор афзалликларни очади:

Шаффофлик ва назорат: у маҳсулотнинг бозорда қонунийлигини таъминлайди, қалбакилаштириш ва ноқонуний айланмадан ҳимоя қилади. Бу, айниқса, ўсиб бораётган рақобат ва истеъмолчиларнинг ишончсизлиги шароитида долзарбдир.

Қонунчилик талабларига мувофиқлиги: маҳсулотларни рақамли маркировкалаш мажбурий талаб бўлиб, унга риоя қилиш компанияларга ишончли ишлаб чиқарувчи обрўсини сақлаб қолиш ва «оқ» иқтисодиёт қоидаларига содиқлигини намойиш этиш имконини беради.

Маҳсулотнинг кафолатланган сифати: одамлар товарларнинг келиб чиқишини билишни истаган онгли истеъмол даврида маркировка ишлаб чиқарувчилар ва импорт қилувчилар учун муҳим иттифоқчига айланади. Маҳсулот ҳақида тўлиқ маълумот олиш имконияти компаниянинг бозордаги обрўсини мустаҳкамлайди ва истеъмолчиларнинг ишончини оширади.

Рақамли маркировка кодлари агрегацияси нима дегани?

Агрегация – самарали тизим яратишнинг асосий босқичларидан бири бўлиб, ишлаб чиқарувчига маҳсулотнинг ҳар бир партияси қаерда эканлигини билишга имкон беради - бу сув ёки шарбат қадоғи бўлсин. Бу тизим ортиқча қоғозбозликсиз тез ва узлуксиз ишлашни таъминлайди, бу эса динамик бозор шароитида жуда муҳимдир.

Бизнес учун фойда нимада?

Биринчидан, бу соддалаштирилган ҳисобот. Ҳар бир товар бирлиги бўйича маълумотларни ЭҲФ (электрон ҳисобварақ-фактура) га киритиш ўрнига, гуруҳ ёки транспорт қадоғининг ягона кодини тақдим этишгача масалани соддалаштириш мумкин. Масалан, 1000 та товар бирлигига эга бўлган паллетга эга бўлиш орқали битта кодни - паллет кодини узатиш мумкин. Тизим 1000 та маркировка кодлари эгасини ўзгартирганини аниқлайди. Бу жуда қулай.

Иккинчидан, бу тежаш. Агрегация жараёндан ортиқча бўғинларни чиқариб ташлашга ёрдам беради ва шу билан операцион харажатларни сезиларли даражада камайтиради. Ҳамма нарса назорат остида, демак, бошқариш учун камроқ харажат талаб қилади ва стратегик ривожланиш учун кўпроқ вақт қолдиради.

Учинчидан, енгил логистика. Агрегация ҳар бир логистик қадоқ (блок, қути ёки паллет) учун идентификатор яратиш имконини беради, ундан товарнинг таркиби ва ҳаракатланиш траекторияси ҳақида маълумот олиш мумкин. Бу юклаш жараёнини тезлаштиради, саралашдаги хатолар эҳтимолини камайтиради ва етказиб беришнинг барча босқичларида қадоқ ҳаракатини кузатиш имконини беради. Бундан ташқари, агрегация ташиш пайтида товарнинг ҳимоясини таъминлайди ва етказиб берувчидан товарларни қабул қилишда дўконларнинг ишини осонлаштиради.

Тўртинчидан, савдони ошириш. Агрегацияни фаол амалга ошираётган импорт қилувчи компаниялар нафақат ўз бизнес жараёнларини оптималлаштиради, балки бозорни оқлаш орқали сотувларни кўпайтириш имкониятига эга бўлади. Масалан, тамаки маҳсулотларининг қонуний айланмаси ҳажми 2024 йилда контрабандани сиқиб чиқариш ҳисобига 25 фоизга ошди. Шундай қилиб, агрегация сув ва алкоголсиз ичимликлар сегменти учун ҳам муҳим воситага айланади ва айланма ҳажмини оширишга ёрдам беради.

Қонунчилик асослари

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 1 ноябрдаги 631-сонли қарорига мувофиқ, 2024 йил 1 ноябрдан бошлаб мева ва сабзавот шарбатлари, газланган ва газланмаган сув, шунингдек, PET ва шиша идишларда шакар ва бошқа ширинлаштирувчи моддалар қўшилган ёки қўшилмаган ичимликларнинг биринчи гуруҳи учун агрегация тизимини жорий этиш тасдиқланди. Металл идишларда, шу жумладан алюминий идишларда қуйиладиган маҳсулотларнинг иккинчи гуруҳи учун – 2025 йил 1 майдан бошлаб. Ушбу муҳим янгилик назоратни кучайтириш ва маҳсулот сифатини яхшилаш, шунингдек, қонуний бизнесни ҳимоя қилишга қаратилган.

Кимларга бу фойда келтирмайди?

Агрегация нафақат бизнес муҳитидаги замонавий сўз, балки қонуний тадбиркорлар учун янги уфқларни очадиган ва сояда қолишни афзал кўрадиганларни хавф остига қўядиган кучли воситадир. Агрегация тизимининг жорий этилиши нафақат шаффофликни оширади ва бизнес жараёнларини оптималлаштиради, балки маҳсулотларнинг ноқонуний айланиши ва солиқ тўлашдан бўйин товлаш йўлидаги жиддий тўсиққа айланади.

«Яширин зона»да ишлашни афзал кўрадиган тадбиркорлар кўпинча тизимли назоратнинг йўқлигидан ўз найранглари учун қалқон сифатида фойдаланадилар. Маҳсулотларни ҳисобга олмасдан сотиш уларга даромадларни яшириш ва маҳсулот таннархини пасайтириш имконини беради, бу эса бозорнинг ҳалол иштирокчиларига зарар етказадиган рақобат устунлигини ва истеъмолчиларнинг соғлиғига қўшимча хавф туғдиради.

Агрегациянинг жорий этилиши бундай ёндашувни янада хавфли қилади. Маҳсулотнинг ҳар бир партияси - у тетиклантирувчи сувми ёки машҳур алкоголсиз ичимликларми - ишлаб чиқариш ва тақсимлашнинг барча босқичларида қайд этилади. Демак, даромадларни яшириш ва маҳсулотни ноқонуний олиб ўтиш деярли мумкин бўлмай қолади. «Яширин» ишлашга ўрганганлар учун агрегацияни жорий этиш солиқ назоратидан қочиш имкониятини йўқотиш демакдир.

Хулоса

Агрегация – бу бизнесга мослашувчан, самарали ва ҳар қандай чақириққа тайёр бўлишга ёрдам берадиган воситадир. Бу технологик янгилик ва стратегик устунлик бўлиб, бусиз ишни муваффақиятли олиб бориш қийинлашади. Қаттиқ рақобат ва тез ўзгарувчан бозор шароитида агрегация - бу олдинга чиқиш, жараёнларни оптималлаштириш ва бозорда етакчиликни қўлга киритиш имкониятидир.

Бизнеслар ушбу тизимнинг аҳамиятини қанчалик тез англаб етсалар, улар янги шароитларга шунчалик тез мослаша оладилар ва қонуний маҳсулотларни сотиш айланмасини ошириш орқали ўз саъй-ҳаракатларидан максимал фойда кўрадилар.