Бугун шаҳарда, айниқса пойтахтда яшовчиларга осонмас. Қурилишлар авж олган, ҳаво кундан кунга оғирлашмоқда, иссиқдан қочиб қутилиш учун яшил ва баҳаво ҳудудлар тобора камайиб бормоқда. 

Афсуски, яшил ҳудудларнинг қисқариш жараёни қишлоқ ҳудудларида ҳам давом этяпти. Қашқадарё вилояти, Китоб тумани ҳудудидаги Катта Тўпчоқ, Искана каби қишлоқлар тоққа яқин, об-ҳавоси мўтадил ҳудудлар саналади. 

Бу ҳудудлар нақадар гўзал бўлмасин, инсоннинг аёвсиз қўли таъсири тобора сезилиб бормоқда. Вақтида табиатни истаганча тасарруф этиш тўхтатилмаса, оғир оқибатлар келиб чиқиши мумкин. 

Китоб туманида жойлашган Катта Тўпчоқ қишлоғида тахминан 4-5 минг киши яшайди. Асосий фаолият тури узумчилик. Аҳоли томорқаларига қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экилади. Узумнинг тойипи нави оммабоп. Оз миқдорда кишмиш, султони, ҳусайни каби узумлар ҳам етиштирилади. 

Шаҳарлашиш ортидан бу ҳудудларда ҳам автомобиллар сони кескин ортди, асфалт, бетон йўллар кўпайди. Қурилишлар ортидан дарахт кесиш ишлари кўпайди. Урбанизация жараёни ортидан қишлоқлар 5-10 йилги аввалги ҳолатидан анча ўзгарди. 

Қишлоқда ичимлик суви таъминоти жуда яхши йўлга қўйилган. Ҳар юз метрда  битта водопровод крани жойлашган. Афсуслар бўлсинки, ичимлик сувини асраш бўйича на ёшлар ва на катталар жиддий бош қотирмоқда. Қишлоқни бир кезишда олтитача шарқираб оқиб ётган сувларни учратдим, айримларини ўчирдим, баъзилари бузуқ, сув беармон оқиб ётибди. 

Келажакда асосий муаммо бўлиши кутилаётган сув масаласидан қишлоқликлар гуё бехабардек... 

Лекин барибир қишлоқ ҳаёти ўзгача. Шаҳарда ойлаб яшаган киши бу ернинг ҳовурини, ҳавосини бирдан ҳис этади. Сиз ҳам бетон деворлар ичида зериккан бўлсангиз, дарҳол сафарга отланинг. Зеро юрган дарё, ўтирган бўйра, деган мақол бор.